در مسیر پر از چالش درمان، متأسفانه ممکن است با افرادی روبرو شوید که با سوءاستفاده از امید و نگرانی شما، ادعاهای غیرواقعی و روش‌های غیرعلمی را ارائه می‌دهند. شناسایی این افراد غیرمجاز، یکی از مهم‌ترین وظایف شما برای حفاظت از سلامت جسمی، روانی و مالی فرزند و خانواده‌تان است. این بخش به شما کمک می‌کند تا با «پرچم‌های قرمز» آشنا شده و با آگاهی، از این دام‌ها دوری کنید.
علائم هشداردهنده: به چه چیزهایی باید شک کنیم؟
درمانگران غیرمجاز یا سودجو، اغلب ویژگی‌های مشترکی دارند. به این علائم هشداردهنده با دقت توجه کنید:
۱. در مورد صلاحیت‌های حرفهای:
- عدم ارائه یا وجود شماره نظام پزشکی/روانشناسی: هر متخصص مجاز، باید دارای یک شماره عضویت نظام پزشکی یا نظام روانشناسی و مشاوره باشد. این اولین و مهم‌ترین مدرک شناسایی حرفهای اوست.
- مدرک تحصیلی نامرتبط یا نامعتبر: از پرسیدن در مورد مدرک تحصیلی و دانشگاه محل تحصیل درمانگر خجالت نکشید.
- فعالیت در مکان‌های غیررسمی: یک متخصص معتبر، خدمات خود را در یک مرکز رسمی و دارای مجوز از وزارت بهداشت یا سازمان بهزیستی ارائه می‌دهد. بنابراین، ارائه‌ی خدمات در مکان‌های غیررسمی و فاقد مجوز، به ویژه در منزل شخصی درمانگر، یک پرچم قرمز بسیار جدی است که صلاحیت حرفهای او را زیر سوال می‌برد.
۲. در مورد رویکرد و وعده‌های درمانی:
- وعده «درمان قطعی و سریع»: علم توانبخشی، یک علم تدریجی و مبتنی بر تلاش است. مراقب هر کسی باشید که ادعای درمان قطعی و سریع، به خصوص برای اختلالاتی مانند اتیسم یا فلج مغزی را دارد.
- استفاده از روش‌های «انحصاری»، «رازآلود» یا غیرعلمی: اگر درمانگر از توضیح روش درمانی خود امتناع می‌کند یا ادعا می‌کند که از یک روش منحصربه‌فرد که هیچ‌کس دیگری بلد نیست استفاده می‌کند، باید به شدت محتاط باشید.
- مخالفت با سایر روش‌های درمانی: یک درمانگر حرفهای به کار تیمی اعتقاد دارد. فردی که سایر روش‌های علمی (مانند کاردرمانی یا گفتاردرمانی) را رد کرده و روش خود را تنها راه حل می‌داند، قابل اعتماد نیست.
- ایجاد حس گناه در والدین: هرگز به درمانگری که مشکلات کودک را نتیجه‌ی کم‌کاری یا اشتباهات شما می‌داند، اعتماد نکنید.
۳. در مورد مسائل مالی:
- درخواست هزینه‌های غیرمتعارف و بسیار بالا: تعرفه خدمات درمانی و توانبخشی ابتدای هر ساله در هیئت دولت تصویب و توسط وزارت بهداشت ابلاغ می‌گردد، توجه داشته باشید که هزینه خدمات نباید بسیار بالاتر از تعرفه‌های ابلاغی باشد.
- فشار برای پرداخت هزینه یک «پکیج درمانی کامل» از ابتدا: یک درمانگر حرفهای، بر اساس پیشرفت کودک، برنامه را تنظیم می‌کند و به ندرت هزینه‌ی یک دوره بسیار طولانی را از قبل طلب می‌کند. اصرار بر دریافت هزینه چندین جلسه مقدماً، می‌تواند نشانه یک رویکرد تجاری باشد تا درمانی.
- عدم ارائه رسید یا فاکتور رسمی: عدم ارائه‌ی رسید معتبر، دو مشکل اساسی ایجاد می‌کند: اول اینکه صلاحیت حرفهای مرکز یا درمانگر را زیر سوال می‌برد و دوم اینکه شما را برای دریافت هزینه‌ها از بیمه تکمیلی با مشکل مواجه خواهد کرد.
شما حق دارید و باید در مورد صلاحیت‌های درمانگر فرزندتان تحقیق کنید. این اقدامات، نشانه بی‌اعتمادی نیست، بلکه نشانه والدگری آگاهانه است.
- استعلام آنلاین مجوز: به وبسایت رسمی «سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران» مراجعه کنید. با وارد کردن نام و نام خانوادگی درمانگر، می‌توانید از صحت شماره نظام پزشکی، تخصص و وضعیت فعالیت او اطمینان حاصل کنید.
- بررسی مجوز مرکز: کلینیک‌ها و مراکز توانبخشی معتبر، باید دارای پروانه فعالیت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا سازمان بهزیستی کشور باشند. این پروانه باید در محلی قابل رویت برای مراجعین نصب شده باشد.
- پرس‌وجو از منابع معتبر: با انجمن‌های تخصصی مرتبط با مشکل فرزندتان یا سایر خانواده‌های باتجربه مشورت کنید.
اگر به غیرمجاز بودن یا سودجو بودن یک فرد شک کردید یا متأسفانه تجربه‌ی ناخوشایندی داشتید، انجام اقدامات زیر هم یک مسئولیت شخصی و هم یک مسئولیت اجتماعی است:
- فوراً دریافت تمام خدمات را متوقف کنید: اولین و مهم‌ترین قدم، حفاظت از فرزندتان در برابر آسیب‌های احتمالی بیشتر است.
- موضوع را به مراجع قانونی گزارش دهید: شما می‌توانید با مراجعه به وبسایت «سازمان نظام پزشکی» یا تماس با معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی شهر خود، تخلف را به صورت رسمی گزارش دهید. این کار به جلوگیری از آسیب دیدن سایر خانوادهها کمک می‌کند.
- سایر خانوادهها را آگاه کنید: در صورتی که از طریق گروه‌های حمایتی با این فرد آشنا شده‌اید، تجربه خود را به صورت مستند و محترمانه با سایر اعضا در میان بگذارید تا از آن‌ها نیز محافظت کنید.
سوالات متداول
۱. اولین و مهم‌ترین نشانه یک درمانگر غیرمجاز چیست؟
عدم ارائه یا وجود شماره نظام پزشکی یا نظام روانشناسی معتبر. این اولین مدرک شناسایی حرفهای است که باید بررسی شود.
۲. چه وعده‌های درمانی باید ما را به شدت مشکوک کند؟
وعده «درمان قطعی و سریع»، به خصوص برای اختلالات پیچیده تکاملی. توانبخشی یک علم تدریجی است و وعده‌های معجزه‌آسا یک پرچم قرمز جدی است.
۳. چرا فعالیت در مکان‌های غیررسمی مانند منزل شخصی یک علامت خطر است؟
زیرا یک متخصص معتبر خدمات خود را در یک مرکز رسمی با مجوز از وزارت بهداشت یا بهزیستی ارائه می‌دهد. فعالیت در مکان‌های غیررسمی، صلاحیت و نظارت‌پذیری فرد را زیر سوال می‌برد.
با ما هم‌قدم شوید: این راهنما، با همراهی شما کامل‌تر می‌شود. تجربیات شما، چه شیرین و چه دشوار، می‌تواند بزرگترین هدیه به خانواده‌ی دیگری باشد که تازه قدم در این راه گذاشته است. لطفاً از طریق فرم زیر، تجربیات و خاطرات خود را با ما و تمام هم‌سفران این مسیر به اشتراک بگذارید.
هنوز نظری وجود ندارد. اولین نفری باشید که نظر خود را می‌نویسد.