هر برنامه توانبخشی موفقی با یک شناخت دقیق از کودک آغاز می‌شود. ارزیابی عملکردی، سنگ بنا و اولین گام در فرآیند توانبخشی است. هدف این مرحله، فراتر از شناسایی چالش‌ها، به دست آوردن یک تصویر کامل از تمام ابعاد وجودی فرزند شما، به ویژه نقاط قوت، استعدادها و علایق اوست.
فرآیند کامل ارزیابی، از مشاهدات در خانه و غربالگری‌های مرکز بهداشت گرفته تا آشنایی با تیم ارزیابی و انواع آزمایش‌های تخصصی، به طور بسیار جامع و کامل در فصل دوم این کتاب تشریح شده است. اگر آن فصل را مطالعه نکرده‌اید، اکیداً توصیه می‌کنیم قبل از ادامه، به آن مراجعه فرمایید تا با دیدی کاملاً باز و آگاه، این مسیر را دنبال کنید.
ویژگی‌های یک ارزیابی باکیفیت
اکنون که با فرآیند ارزیابی آشنا هستید، سوال مهم این است: چگونه از کیفیت ارزیابی که برای فرزندتان انجام می‌شود، اطمینان حاصل کنیم؟
یک ارزیابی باکیفیت و قابل اعتماد، نگاهی همه‌جانبه دارد و تنها بر روی نقاط ضعف تمرکز نمی‌کند، بلکه به همان اندازه به دنبال شناسایی نقاط قوت و استعدادهای کودک است. این فرآیند بر پایه‌ی ابزارهای استاندارد و علمی استوار بوده و با محوریت کودک و خانواده انجام می‌شود؛ به این معنا که کودک باید در محیط ارزیابی احساس امنیت و آرامش کند تا بهترین عملکرد خود را نشان دهد و شما نیز به عنوان مهم‌ترین منبع اطلاعاتی، در آن مشارکت فعال داشته باشید. در نهایت، نتیجه‌ی این ارزیابی باید یک گزارش شفاف و کاربردی باشد که پیشنهادهای عملی برای شروع درمان را نیز در بر گیرد.
ارزیابی عملکردی، سنگ بنای یک برنامه درمانی موفق است. یک ارزیابی باکیفیت، فراتر از لیست کردن مشکلات، به دنبال کشف نقاط قوت و استعدادهای کودک است و با مشارکت فعال خانواده، به یک گزارش شفاف و کاربردی برای شروع درمان منجر می‌شود.
سوالات متداول
۱. اولین گام در فرآیند توانبخشی چیست؟
اولین و مهم‌ترین گام، «ارزیابی عملکردی» است. این مرحله سنگ بنای یک برنامه توانبخشی موفق است و به شناختی دقیق از تمام ابعاد وجودی کودک می‌پردازد.
۲. هدف اصلی ارزیابی عملکردی فراتر از شناسایی مشکلات چیست؟
هدف اصلی، به دست آوردن یک تصویر کامل از کودک، به ویژه شناسایی نقاط قوت، استعدادها و علایق اوست تا برنامه درمانی بر پایه این توانمندی‌ها بنا شود.
۳. چرا ارزیابی باید «خانواده‌محور» باشد؟
زیرا والدین مهم‌ترین منبع اطلاعاتی در مورد کودک هستند و مشارکت فعال آن‌ها در فرآیند، به ارزیابی دقیق‌تر کمک می‌کند. همچنین حضور والدین به کودک احساس امنیت می‌دهد تا بهترین عملکرد خود را نشان دهد.
۴. یک ارزیابی باکیفیت چه ویژگی‌هایی دارد؟
یک ارزیابی خوب، نگاهی همه‌جانبه به نقاط قوت و ضعف دارد، بر پایه‌ی ابزارهای علمی استوار است، با محوریت کودک و خانواده انجام می‌شود و به یک گزارش شفاف و کاربردی ختم می‌شود.
۵. نتیجه نهایی یک ارزیابی عملکردی خوب چیست؟
نتیجه نهایی، یک گزارش شفاف و کاربردی است که علاوه بر تحلیل وضعیت کودک، شامل پیشنهادهای عملی و مشخص برای شروع فرآیند درمان و توانبخشی است.