فرزند شما ممکن است با چندین متخصص و درمانگر مختلف کار کند که هر کدام، تنها بخشی از تصویر را میبینند. متخصص مغز و اعصاب بر روی عملکرد مغز تمرکز دارد، کاردرمانگر بر روی مهارتهای عملکردی، و معلم بر روی پیشرفت تحصیلی. در این میان، شما تنها فردی هستید که در تمام این جلسات حضور دارید و تصویر کامل و یکپارچهای از تمام جنبههای سلامت، درمان و زندگی روزمرهی فرزندتان در اختیار دارید.
شما حافظهی اصلی و مرکز اطلاعات فرزندتان هستید. پذیرش این نقش و مدیریت فعالانهی آن، یکی از قدرتمندترین کارهایی است که میتوانید برای تضمین یکپارچگی و اثربخشی فرآیند توانبخشی انجام دهید.
چگونه این نقش را به بهترین شکل ایفا کنیم؟
یک پوشه جامع و منظم تهیه کنید (پروندهی سلامتی فرزندتان)
این پوشه، شناسنامه درمانی فرزند شما و مهمترین ابزار شما به عنوان مدیر اطلاعات است. تمام مدارک زیر را به صورت منظم (مثلاً بر اساس تاریخ یا نوع مدرک) در آن بایگانی کنید
- بخش اول مدارک پزشکی گزارشهای پزشکان، تشخیصهای اولیه، نتایج تمام آزمایشها (خون، MRI، EEG و…) و لیست دقیق تمام داروهای مصرفی به همراه دوز و زمان مصرف.
- بخش دوم گزارشهای توانبخشی گزارشهای ارزیابی جامع از تمام درمانگران (کاردرمانی، گفتاردرمانی، روانشناسی و…) و برنامههای درمانی و آموزشی.
- بخش سوم مشاهدات شما یک دفترچه یادداشت که در آن مشاهدات خود از پیشرفتها، چالشها، واکنشهای کودک به داروها یا درمانهای جدید و سایر نکات مهم را به همراه تاریخ ثبت کردهاید.
این پوشه را در تمام مراجعات به پزشکان و درمانگران همراه خود داشته باشید. این کار نه تنها به شما نظم ذهنی میدهد، بلکه به متخصصان نیز نشان میدهد که شما یک والد آگاه و پیگیر هستید.
پل ارتباطی تیم باشید (هنر هماهنگی)
شما مسئولیت انتقال اطلاعات کلیدی بین درمانگران مختلف را بر عهده دارید تا از کار کردن جزیرهای و ناهماهنگ آنها جلوگیری کنید.
- دفترچه ارتباطی یک دفترچه یادداشت تهیه کنید و از هر درمانگر بخواهید تا در پایان هر جلسه، به صورت خیلی خلاصه (حتی در حد یک یا دو جمله)، مهمترین نکته، پیشرفت یا چالش آن جلسه را در آن یادداشت کند. این دفترچه را در جلسه بعدی به درمانگر دیگر نشان دهید. این کار ساده، به هماهنگی شگفتانگیز تیم کمک میکند.
- جلسات تیمی مشترک هر چند وقت یکبار (مثلاً هر شش ماه)، از درمانگران اصلی بخواهید تا یک جلسه مشترک (حضوری یا آنلاین) برای هماهنگ کردن اهداف برگزار کنند.
برای جلسات، آماده و هدفمند باشید
قبل از هر جلسه، چند دقیقه وقت بگذارید، یادداشتهای خود و گزارشهای اخیر را مرور کرده و لیستی از مهمترین سوالات یا مشاهداتی که میخواهید مطرح کنید، تهیه نمایید. این کار به شما کمک میکند تا از زمان محدود جلسه، بیشترین و بهترین استفاده را ببرید و با دستی پر از جلسه خارج شوید.
شما، مترجم و رابط تیم برای یکدیگر هستید
گاهی ممکن است یک کاردرمانگر از اصطلاحی استفاده کند که برای معلم فرزندتان نامفهوم باشد. شما با درکی که از هر دو حوزه به دست آوردهاید، میتوانید این مفاهیم را برای اعضای مختلف تیم به زبانی قابل فهم ترجمه کنید و به آنها کمک کنید تا درک بهتری از کار یکدیگر داشته باشند.
نقش شما فراتر از یک بایگان است. شما تحلیلگر اصلی این اطلاعات هستید. شما بهترین کسی هستید که میتوانید الگوها را ببینید. مثلاً شما اولین کسی هستید که متوجه میشوید: «هر وقت فرزندم فلان دارو را مصرف میکند، توجهش در جلسات کاردرمانی بهتر میشود» یا «از وقتی تمرینات تعادلی را شروع کردهایم، اعتماد به نفسش در ارتباط با بچههای دیگر در پارک بیشتر شده است». این تحلیلهای شما، ارزشمندترین دادهها برای بهینهسازی کل برنامه درمانی است.
هماهنگی تیم نیازمند شناخت دقیق اعضای آن است. برای مرور نقش هر یک از متخصصان، به بخش «تیم توانبخشی» مراجعه کنید.
سوالات متداول
۱. چرا نقش والدین به عنوان «مدیر اطلاعات» اینقدر مهم است؟
زیرا والدین تنها فردی هستند که در تمام جلسات درمانی و پزشکی حضور دارند و تصویر کامل و یکپارچهای از وضعیت کودک در اختیار دارند. مدیریت و انتقال این اطلاعات، کلید یکپارچگی و اثربخشی درمان است.
۲. یک «پرونده سلامتی» جامع شامل چه بخشهایی است؟
شامل سه بخش اصلی است: ۱) مدارک پزشکی (گزارشها، نتایج آزمایشها، لیست داروها)، ۲) گزارشهای توانبخشی (ارزیابیها و برنامههای درمانی)، و ۳) مشاهدات والدین (دفترچه یادداشت پیشرفتها و چالشها).
۳. چگونه میتوانیم هماهنگی بین درمانگران مختلف را افزایش دهیم؟
با استفاده از یک «دفترچه ارتباطی» مشترک که هر درمانگر خلاصه جلسه خود را در آن یادداشت میکند و همچنین با برگزاری جلسات تیمی مشترک هر چند وقت یکبار.
۴. نقش والدین به عنوان «تحلیلگر اطلاعات» به چه معناست؟
به این معناست که والدین بهترین فرد برای دیدن الگوها و ارتباط بین اتفاقات مختلف هستند. مثلاً تأثیر یک دارو بر رفتار کودک در جلسات درمانی، یا تأثیر یک تمرین بر تعاملات اجتماعی او.
۵. چگونه میتوانیم از زمان محدود جلسات درمانی بیشترین استفاده را ببریم؟
با آماده و هدفمند بودن. قبل از هر جلسه، یادداشتهای خود را مرور کرده و لیستی از مهمترین سوالات و مشاهداتی که میخواهید با درمانگر در میان بگذارید، تهیه کنید.