ارتوپدی فنی: ابزارهای حمایتی برای حرکت بهتر

در مسیر توانبخشی، گاهی بدن کودک برای حفظ یک وضعیت صحیح، جلوگیری از بدشکلی‌ها یا بهبود الگوی حرکتی، نیاز به یک حمایت خارجی دارد. اینجاست که نقش کارشناس ارتوپدی فنی و وسایل کمکی که طراحی می‌کند، بسیار کلیدی می‌شود.

هدف نهایی ارتوپدی فنی، طراحی و ساخت ابزارهای سفارشی و کاملاً متناسب با بدن فرزند شماست تا به او در دستیابی به بهترین عملکرد حرکتی ممکن کمک کند. این کارشناس به دنبال پاسخ به این سوال است: «چه ابزار خارجی می‌تواند به بدن این کودک کمک کند تا با پایداری و الگوی بهتری حرکت کند؟»

انواع وسایل کمکی ارتوپدی فنی

این وسایل طیف گسترده‌ای را شامل می‌شوند که هر یک برای هدف مشخصی طراحی شده‌اند

الف) بریس‌ها و اسپلینت‌ها

این‌ها ابزارهای پوشیدنی هستند که برای حمایت، ثابت نگه داشتن، یا اصلاح یک مفصل یا اندام خاص به کار می‌روند. انواع آن عبارتند از

• بریس‌های اندام تحتانی
  • AFO رایج‌ترین نوع بریس که مچ و کف پا را در بر می‌گیرد و به کنترل افتادگی مچ پا یا چرخش آن به داخل/خارج کمک می‌کند.
  • KAFO این بریس بلندتر، علاوه بر مچ و کف پا، مفصل زانو را نیز حمایت می‌کند و برای کودکانی که ضعف عضلانی بیشتری دارند، استفاده می‌شود.
• اسپلینت‌های اندام فوقانی
  • اسپلینت استراحت دست اغلب در شب استفاده می‌شود تا از جمع‌شدگی و بدشکلی انگشتان و مچ دست جلوگیری کند.
  • اسپلینت شست برای قرار دادن انگشت شست در یک وضعیت عملکردی بهتر و تسهیل گرفتن اشیاء به کار می‌رود.
• بریس‌های ستون فقرات
  • کرست‌های طبی برای حمایت از عضلات ضعیف کمر یا اصلاح انحرافات خفیف ستون فقرات استفاده می‌شوند.

ب) کفی‌های طبی

کفی‌های سفارشی که داخل کفش قرار می‌گیرند و با توزیع صحیح فشار و اصلاح راستای مچ پا، به بهبود الگوی راه رفتن کمک می‌کنند. انواع کفش‌های طبی عبارتند از

• کفی برای صافی کف پا با ایجاد یک قوس مصنوعی، از درد و خستگی جلوگیری می‌کند.
• کفی برای چرخش پاشنه با ایجاد یک لبه در قسمت داخلی یا خارجی، به اصلاح انحراف پاشنه کمک می‌کند.

ج) وسایل کمک حرکتی

این وسایل به افزایش استقلال و ایمنی کودک در راه رفتن کمک می‌کنند و توسط کارشناس ارتوپدی فنی متناسب با قد و نیازهای کودک تنظیم می‌شوند. انواع وسایل کمک حرکتی عبارتند از

• واکر برای کودکانی که برای حفظ تعادل به حمایت زیادی نیاز دارند. واکرها می‌توانند مدل‌های مختلفی مانند واکر معکوس (که از پشت کودک حرکت می‌کند) داشته باشند.
• عصای چهارپایه پایداری بیشتری نسبت به عصای معمولی دارد و یک گام میانی بین واکر و عصای ساده است.
• ویلچر برای کودکانی که توانایی راه رفتن مستقل را ندارند. ویلچرها می‌توانند به صورت دستی یا برقی و کاملاً متناسب با ابعاد بدن کودک ساخته شوند.

د) پروتزها

در موارد نقص عضو مادرزادی یا ناشی از حوادث، این متخصصان مسئولیت طراحی و ساخت اندام‌های مصنوعی را بر عهده دارند. انواع پروتزها عبارتند از

• پروتزهای عملکردی تلاش می‌کنند تا عملکرد اندام از دست رفته را تا حدی تقلید کنند (مانند دست‌های مکانیکی).
• پروتزهای زیبایی تمرکز اصلی آنها بر روی ظاهر و شباهت به اندام طبیعی است.

فرآیند دریافت خدمات ارتوپدی فنی

این فرآیند، یک کار تیمی و چندمرحله‌ای است

1. ارجاع معمولاً پزشک متخصص (مغز و اعصاب یا ارتوپد) یا درمانگر (کاردرمانگر یا فیزیوتراپیست)، نیاز به یک وسیله کمکی را تشخیص داده و کودک را به کارشناس ارتوپدی فنی ارجاع می‌دهد.
2. ارزیابی و اندازه‌گیری کارشناس، بدن کودک را به دقت معاینه کرده و اندازه‌گیری‌های لازم را انجام می‌دهد. گاهی نیز از پای کودک اسکن و قالب‌گیری می‌شود.
3. ساخت و تنظیم اولیه وسیله بر اساس اندازه‌ها و نیازهای کودک ساخته می‌شود.
4. جلسه تحویل و تنظیم نهایی در این جلسه، وسیله بر روی بدن کودک قرار گرفته و تنظیمات نهایی برای اطمینان از راحتی و کارایی آن انجام می‌شود.
5. پیگیری و مراجعات دوره‌ای با رشد کودک، نیاز است که وسیله به طور منظم بررسی و در صورت لزوم، تنظیم یا تعویض گردد.