پس از آنکه تمام ارزیابی‌های لازم توسط اعضای مختلف تیم انجام شد، اکنون زمان آن فرا رسیده است که این اطلاعات پراکنده، به یک تصویر کامل و معنادار از فرزند شما تبدیل شوند. این مرحله، فاز تحلیل و جمع‌بندی است؛ مرحله‌ای که در آن، تیم توانبخشی با کنار هم قرار دادن تمام قطعات پازل، به یک درک عمیق از نقاط قوت و چالش‌های منحصربه‌فرد کودک شما می‌رسد.
این فرآیند، صرفاً یک خلاصه‌سازی از گزارش‌ها نیست، بلکه یک تحلیل کیفی است که به دنبال پاسخ به این سوالات کلیدی می‌باشد
- الگوی اصلی چالش‌های کودک چیست؟
- این چالش‌ها چگونه بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند؟ (مثلاً، چگونه مشکلات حسی بر روی توجه و یادگیری او اثر گذاشته است؟)
- مهم‌ترین موانعی که جلوی مشارکت او در زندگی روزمره را گرفته‌اند، کدامند؟
- و از همه مهم‌تر، نقاط قوت و استعدادهای کودک که می‌توانیم از آن‌ها به عنوان اهرمی برای پیشرفت استفاده کنیم، چیست؟
منابع اطلاعاتی برای این تحلیل
تیم توانبخشی برای رسیدن به این تصویر یکپارچه، از تمام منابع اطلاعاتی که در مراحل قبل جمع‌آوری شده‌اند، استفاده می‌کند
- شرح حال پزشکی و تکاملی اطلاعاتی که از پزشکان و پرونده‌های قبلی به دست آمده است.
- مصاحبه با شما مشاهدات، نگرانی‌ها و اولویت‌های شما به عنوان متخصص اصلی زندگی فرزندتان.
- مشاهده مستقیم کودک رفتارها، واکنش‌ها و نحوه‌ی تعامل کودک در طول جلسات ارزیابی.
- نتایج آزمون‌های استاندارد داده‌های عینی که عملکرد کودک را با همسالانش مقایسه می‌کند.
- گزارش‌های مربیان اطلاعاتی در مورد عملکرد کودک در محیط مهدکودک یا مدرسه.
خروجی این مرحله یک پروفایل عملکردی کامل
نتیجه‌ی نهایی این تحلیل، یک «پروفایل عملکردی» جامع از فرزند شماست. این پروفایل، سندی است که به طور دقیق مشخص می‌کند
- نقاط قوت کودک مهارت‌ها، علایق و توانمندی‌هایی که کودک در حال حاضر دارد.
- نیازها و چالش‌ها حوزه‌هایی که کودک در آن‌ها به حمایت و مداخله نیاز دارد.
- اهداف اولیه پیشنهادی بر اساس این تحلیل، تیم یک لیست اولیه از اهداف درمانی را برای شروع بحث با شما آماده می‌کند.
به خاطر داشته باشید که هدف از این تحلیل، صرفاً بازخوانی تشخیص پزشکی نیست. تشخیص پزشکی به ما می‌گوید که کودک «چه مشکلی» دارد، اما تحلیل عملکردی به ما نشان می‌دهد که این مشکل «چه تأثیری» بر زندگی روزمره او گذاشته است. برای مثال، تشخیص پزشکی ممکن است «فلج مغزی» باشد، اما تحلیل عملکردی مشخص می‌کند که این وضعیت، منجر به ضعف در دست راست و مشکل در مهارت‌های نوشتن شده است. این درک عملکردی، سنگ بنای اصلی برای تعیین اهداف واقع‌بینانه در گام بعدی است.
در حالی که تیم توانبخشی در حال تحلیل نتایج است، شما نیز می‌توانید خود را برای مرحله‌ی بعدی، یعنی «جلسه برنامه‌ریزی»، آماده کنید.
- مشاهدات خود را مرور کنید به یادداشت‌هایی که در طول فرآیند ارزیابی برداشته‌اید، نگاهی بیندازید. آیا نکته جدیدی به ذهنتان می‌رسد؟
- با همسرتان گفتگو کنید در مورد اولویت‌های اصلی خود برای فرزندتان با یکدیگر صحبت کنید. اگر قرار باشد در سه ماه آینده بر روی یک یا دو مهارت اصلی تمرکز کنید، آن مهارت‌ها چه خواهند بود؟ (مثلاً: توانایی غذا خوردن مستقل یا بیان چند کلمه کلیدی).
- لیستی از سوالات تهیه کنید سوالات خود را در مورد نتایج اولیه‌ای که ممکن است در طول ارزیابی‌ها به شما گفته شده، یادداشت کنید تا در جلسه برنامه‌ریزی مطرح نمایید.
- به نقاط قوت فکر کنید علاوه بر چالش‌ها، به کارهایی که فرزندتان به خوبی انجام می‌دهد یا از آن‌ها لذت می‌برد نیز فکر کنید. این نقاط قوت، ابزارهای قدرتمندی در فرآیند درمان خواهند بود.
سوالات متداول
۱. هدف از مرحله تحلیل نتایج ارزیابی چیست؟
هدف، تبدیل اطلاعات پراکنده از ارزیابی‌های مختلف به یک تصویر کامل، یکپارچه و معنادار از نقاط قوت و چالش‌های کودک است.
۲. تفاوت تحلیل عملکردی با تشخیص پزشکی چیست؟
تشخیص پزشکی می‌گوید کودک «چه مشکلی» دارد (مثلاً فلج مغزی)، اما تحلیل عملکردی نشان می‌دهد این مشکل «چه تأثیری» بر زندگی روزمره او گذاشته است (مثلاً مشکل در نوشتن).
۳. خروجی نهایی مرحله تحلیل چیست؟
خروجی آن یک «پروفایل عملکردی» جامع است که شامل لیستی دقیق از نقاط قوت، نیازها و چالش‌های کودک به همراه یک لیست اولیه از اهداف درمانی پیشنهادی است.
۴. چرا شناسایی نقاط قوت در این مرحله اهمیت دارد؟
زیرا نقاط قوت، استعدادها و علایق کودک، بهترین و قدرتمندترین اهرم‌ها برای ایجاد انگیزه و پیشرفت در فرآیند توانبخشی هستند.
۵. چگونه والدین می‌توانند برای جلسه برنامه‌ریزی درمانی آماده شوند؟
با مرور مشاهدات خود، گفتگو با همسر در مورد اولویت‌های اصلی خانواده، و تهیه لیستی از سوالات و همچنین نقاط قوتی که در فرزندشان می‌بینند.