نقش ۷: «مراقب خودتان!»

دوست و هم‌سفر گرامی، ما در این بخش از نقش‌های بزرگ و متعددی صحبت کردیم که شما با عشق بر عهده می‌گیرید. اما در میان تمام این وظایف، یک نقش پنهان اما حیاتی وجود دارد که اگر نادیده گرفته شود، تمام نقش‌های دیگر فرو می‌ریزد نقش شما به عنوان مراقب خودتان.

در دستورالعمل‌های ایمنی هواپیما، نکته‌ای کلیدی وجود دارد: «در مواقع اضطراری، ابتدا ماسک اکسیژن را برای خودتان بگذارید، سپس به دیگران کمک کنید.» این یک دستورالعمل خودخواهانه نیست؛ بلکه یک حقیقت علمی و حیاتی است. شما نمی‌توانید به کسی حیات ببخشید، اگر خودتان توان نفس کشیدن نداشته باشید.

در این مسیر طولانی توانبخشی ، فرسودگی، بزرگترین و ساکت‌ترین دشمن شماست. فرسودگی، نتیجه‌ی تلاش زیاد نیست؛ بلکه نتیجه‌ی این است که فراموش می‌کنید روح و جسمتان نیز به مراقبت، به دیده شدن و به عشق نیاز دارد.

می‌خواهیم نگاه شما را به «مراقبت از خود» تغییر دهیم

• مراقبت از خود، خودخواهی نیست؛ بلکه عمیق‌ترین شکل عشق ورزیدن به فرزندتان است. این به معنای نادیده گرفتن او نیست، بلکه به معنای ساختن والدی است که آنقدر قوی و آرام باشد که بتواند پناهگاه امن او در طوفان‌ها باشد.
• مراقبت از خود، یک انتخاب لوکس برای روزهای تعطیل نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از نجواهای مهربانانه با خود در هر روز است. این به معنای رفتن به سفرهای گران‌قیمت نیست؛ گاهی به سادگیِ نوشیدن یک فنجان چای در سکوت، نفس کشیدن عمیق کنار پنجره، یا بخشیدن خودتان برای کامل نبودن است.

شما قلب تپنده‌ی این خانواده هستید. اگر این قلب خسته شود، تمام سیستم از حرکت باز می‌ایستد. در ادامه با هم می‌آموزیم که چگونه با مهربانی، از این قلب ارزشمند مراقبت کنیم تا بتواند با قدرت و آرامش بیشتری به تپیدن ادامه دهد.

مراقبت از سلامت جسم سوخت‌رسانی به بدن خسته‌تان

بدن شما، وسیله نقلیه‌ای است که شما را در این سفر طولانی حمل می‌کند. اگر به آن سوخت مناسب نرسانید، در میانه‌ی راه متوقف خواهید شد.

• با خوابتان آشتی کنید

  می‌دانیم که گفتن «خواب کافی داشته باشید» در شرایط شما، شبیه به یک رویای دور است. ما از شما نمی‌خواهیم ۸ ساعت کامل بخوابید. ما از شما می‌خواهیم به خرده‌خواب‌هایتان تقدس ببخشید.

  مثال: با همسرتان یک قرارداد عاشقانه ببندید. هر کدام، فقط برای یک ساعت در روز، تمام مسئولیت‌ها را بر عهده بگیرید تا دیگری بتواند یک خواب کوتاه اما عمیق را تجربه کند. حتی ۲۰ دقیقه چرت زدن در ماشین، قبل از ورود به خانه، می‌تواند معجزه کند. به خودتان اجازه دهید که گاهی از شستن ظرف‌ها یا مرتب کردن خانه، به نفع بستن چشم‌هایتان بگذرید.

• بدنتان را با مهربانی تغذیه کنید

  در روزهای پرآشوب، اولین چیزی که فراموش می‌شود، غذا خوردن است. حذف وعده‌های غذایی یا پناه بردن به غذاهای ناسالم، مانند راندن یک ماشین بدون بنزین است.

  مثال: ساده اما مغذی فکر کنید. همیشه یک مشت آجیل یا یک میوه را در کیفتان داشته باشید. از دوستان یا خانواده‌ای که پیشنهاد کمک می‌دهند، به جای تعارف، یک درخواست ساده داشته باشید: «اگر بتوانی برایمان یک وعده سوپ ساده درست کنی، بزرگترین کمک را کرده‌ای.» به یاد داشته باشید، نوشیدن یک لیوان آب، ساده‌ترین و قدرتمندترین شکل عشق ورزیدن به بدن خسته‌تان است.

• بدنتان را به حرکت دعوت کنید، نه لزوماً به ورزش

  اگر فرصت یا انرژی رفتن به باشگاه را ندارید، خود را سرزنش نکنید. بدن شما برای رها شدن از بار سنگین استرس و آزاد کردن هورمون‌های شادی‌آور (اندورفین)، تنها به چند دقیقه حرکت ساده و لذت‌بخش نیاز دارد.

  مثال: یک آهنگ مورد علاقه‌تان را پخش کنید و برای پنج دقیقه، با فرزندتان برقصید. وقتی برای خرید می‌روید، ماشین را کمی دورتر پارک کرده و چند قدم بیشتر پیاده‌روی کنید. پنجره را باز کنید و برای چند دقیقه، در هوای تازه نفس عمیق بکشید. اینها همه، حرکات شفابخش هستند.

مراقبت از سلامت روان و هیجانات آرام کردن طوفان‌های درونی

ذهن و قلب شما، مرکز فرماندهی این سفر است. اگر این مرکز فرماندهی دچار آشفتگی شود، تمام نقشه راه گم می‌شود.

• به تمام احساساتتان، اجازه‌ی حضور بدهید

  شما حق دارید که گاهی احساس خشم، غم، ناامیدی یا حسادت کنید. شما یک ابرقهرمان نیستید؛ شما یک انسان هستید که باری سنگین را به دوش می‌کشد. سرکوب کردن این احساسات، آنها را از بین نمی‌برد، بلکه آنها را به دردهای جسمی یا خشم‌های ناگهانی تبدیل می‌کند.

  مثال: یک «دفترچه تخلیه هیجانی» تهیه کنید. لازم نیست زیبا بنویسید. هر شب، تنها برای پنج دقیقه، تمام افکار و احساسات خود را همان‌طور که هستند، بدون هیچ قضاوتی، بر روی کاغذ بیاورید. این کار به ذهن شما کمک می‌کند تا از بار سنگین این احساسات رها شود.

• هنر «نه گفتن با احترام» را بیاموزید

  انرژی شما، گران‌بهاترین دارایی شماست. شما نمی‌توانید آن را برای همه خرج کنید. یاد بگیرید که به درخواست‌های غیرضروری، نصیحت‌های ناخواسته یا روابطی که انرژی شما را می‌گیرند، با احترام اما با قاطعیت «نه» بگویید.

  مثال: یک پاسخ آماده و محترمانه داشته باشید: «ممنونم که به فکر ما هستی. ما فعلاً طبق برنامه تیم درمانی پیش می‌رویم و حمایت عاطفی تو برایمان کافی است.»

• چشمانتان را برای دیدن پیروزی‌های کوچک، آموزش دهید

  ذهن ما به طور طبیعی، مشکلات را بهتر از موفقیت‌ها می‌بیند. شما باید آگاهانه، مانند یک شکارچی گنج، به دنبال لحظات کوچک شادی و پیشرفت بگردید.

  مثال: در انتهای هر روز، تنها یک اتفاق مثبت کوچک آن روز را پیدا کرده و به خاطر آن، از خودتان و فرزندتان قدردانی کنید. یک لبخند، یک نگاه طولانی‌تر، یک تلاش جدید… این لحظات، الماس‌های درخشان این مسیر هستند.

مراقبت از روابطتان به یاد آوردن «ما»

در بحبوحه‌ی درمان و مراقبت، بسیار آسان است که هویت شما به عنوان یک فرد، یک همسر یا یک دوست، در زیر بار سنگین مسئولیت‌ها کم‌رنگ شود. اما این پیوندها، پادزهر انزوا و حیاتی‌ترین منبع انرژی شما هستند.

• رابطه با همسر فراتر از نقش پدر و مادری

  شما قبل از اینکه پدر و مادرِ یک کودک با توانایی های متفاوت باشید، شریک زندگی و عشق یکدیگر بوده‌اید. زنده نگه داشتن این بخش از هویت‌تان، برای سلامت بلندمدت خانواده ضروری است.

  مثال: اگر فرصت یک سفر یا یک شب کامل دونفره را ندارید، یک «قرار ملاقات خانگی» ترتیب دهید. پس از خوابیدن بچه‌ها، تمام وسایل الکترونیکی را خاموش کرده و برای سی دقیقه، فقط با هم باشید. یک فنجان چای بنوشید و در مورد هر چیزی صحبت کنید به جز مسائل مربوط به درمان و بچه‌ها. از هم بپرسید: «امروز چه حسی داشتی؟». به خاطراتتان پناه ببرید. این کار به شما یادآوری می‌کند که شما هنوز یک «ما»ی قدرتمند هستید.

• ارتباطات اجتماعی و حفظ پیوندهای انرژی‌بخش

  انزوا، انتخاب اولیه‌ی بسیاری از خانواده‌هاست، اما در بلندمدت بسیار آسیب‌رسان است. حفظ ارتباط با دنیای بیرون، به شما حس تعلق و عادی بودن را بازمی‌گرداند.

  مثال: لازم نیست در تمام مهمانی‌ها شرکت کنید. یک تماس تلفنی ده دقیقه‌ای در مسیر بازگشت از کلینیک با یک دوست صمیمی، یا دعوت از یک دوست همدل برای نوشیدن قهوه در خانه، می‌تواند روحیه شما را به کلی تغییر دهد. اجازه دهید دیگران شما را دوست داشته باشند و از شما مراقبت کنند.

مراقبت از روح و یافتن معنا در دل چالش‌ها

این بخش، عمیق‌ترین لایه‌ی مراقبت از خود است. این سفر، با تمام سختی‌هایش، می‌تواند فرصتی برای رشد درونی و یافتن معنایی عمیق‌تر در زندگی باشد.

• به طبیعت پناه ببرید

  طبیعت، یک درمانگر خاموش و قدرتمند است. او بدون هیچ قضاوتی، شما را در آغوش می‌گیرد.

  مثال: اگر فرصت رفتن به یک سفر کامل را ندارید، نگران نباشید. ده دقیقه نشستن زیر نور آفتاب، حس کردن گرمای آن روی پوستتان. قدم زدن با پای برهنه روی چمن پارک و حس کردن خنکی زمین. گوش دادن به صدای باد در میان برگ‌ها. این لحظات کوتاه، به روح شما یادآوری می‌کند که شما نیز بخشی از این جهان بزرگ و زیبا هستید.

• یک پناهگاه امن درونی برای خود بسازید

  ذهن شما دائماً در حال تحلیل، برنامه‌ریزی و نگرانی است. باید به آن استراحت بدهید و با ساختن یک پناهگاه امن درونی برای خود، به قلبتان متصل شوید.

  مثال: به فعالیتی پناه ببرید که شما را از هیاهوی ذهن جدا کرده و کاملاً در «لحظه حال» غرق کند. این پناهگاه می‌تواند گوش دادن به یک قطعه موسیقی باشد که روحتان را لمس می‌کند، نوشتن چند خط از احساساتتان، دعا کردن، یا انجام یک مدیتیشن کوتاه. این لحظات، همان پناهگاه امنی هستند که به شما کمک می‌کنند تا در طوفانی‌ترین روزها نیز، به مرکز آرامش درون خود بازگردید.

• به دیگران کمک کنید (در زمان مناسب)

  شاید عجیب به نظر برسد، اما یکی از قدرتمندترین راه‌ها برای التیام زخم‌های خودمان، کمک کردن به فرد دیگری است که در ابتدای همین مسیر قرار دارد.

  مثال: وقتی احساس کردید که به ثبات رسیده‌اید، به یک گروه حمایتی والدین بپیوندید و داستان خود را با یک خانواده‌ی تازه‌وارد به اشتراک بگذارید. دیدن اینکه چقدر رشد کرده‌اید و می‌توانید چراغ راه دیگری باشید، به شما حس بی‌نظیری از هدفمندی و قدرت خواهد داد.

مسیرتان پرنور، قلبتان پرامید و خداوند مهربان، هم‌قدم همیشگی شما…